Yeşil hareket engellenemez

YELKENLİ YATLARDAN DAHA ÇEVRECİ BİRKAÇ SEYAHAT YOLU VAR; ANCAK SON YENİLİKLER GÖSTERİYOR Kİ, GELECEK, GİDEREK DAHA DA YEŞİL OLACAK. MARILYN MOWER ARAŞTIRIYOR

“Dünyayı dolaşmak istiyorsanız, bunu vicdanlı bir şekilde yapmanın tek yolu yelkenli bir tekne kullanmaktır” diyor Wally Yachts CEO’su Luca Bassani. Nitekim; çevre duyarlılığı ve fosil yakıt tüketimini azaltmak üzere artan bilimsel ve sosyal baskı, COVİD-19 dünyanın haber döngüsünü devralana kadar ilerleme kaydediyor gibiydi. İlginç bir şekilde; gemi inşaat mühendisleri, tasarımcılar, yat üreticileri ve tedarikçiler, bir geriye dönüş değil; çok daha fazla yatın yelkenle çalıştırıldığı ve bu yatların çevresel etkilerinin daha da azaldığı bir güne doğru ileriye yönelik bir sıçramanın yaşanacağı bir gelecek beklentisiyle hiç durmadan çalışmaya devam ettiler.
Yeşil bir devrimden ziyade, gemi inşaat mühendisi Bill Tripp’in de dediği gibi, gerçek resim aslında artımsal ilerliyor; “Sabit bir damla, damla, bir damla daha”. “İlerleme, yavaşça yukarı doğru hareket eden S şeklinde bir eğridir; ancak birden bir şeyler ortaya çıkar, eksen kayar ve hızla dikleşir. Elektrikli arabalarda olan tam da buydu. Çok uzun ve düşük bir eğriydi; ama şimdiyse dünyadaki en iyi arabalardan birinin elektrikli olduğunu savunabilirsiniz.”

Tamamen elektrikli tekne gibi bir olasılık olabilir mi? Küçük bir tekne ya da yat için kesinlikle, diyor Tripp; ancak yüksek otel yüküne sahip bir süperyat, içerisinde birçok değişken barındıran farklı bir konudur. Az etkiliden sıfır etkiye doğru giden süperyatların geliştirilmesinde ortaya çıkan bulmacanın parçalarına bir göz atalım şimdi.

“Akdeniz seyir sezonunda yelkenli teknelerle ilgili gelen şikayetlerden biri; rüzgarın çok hafif olması ve motor çalıştırılmadığı sürece teknenin altıyla sekiz knot’un altında, hiçbir yere gitmemesidir. Bu sorunu çözmek için çaba harcıyoruz,” diyor Southern Wind ticari direktörü Andrea Micheli. “Bir tekne daha büyük bir yelken planına sahipse, daha hızlı biçimde ve daha düşük rüzgar hızında yelkeniyle ilerleyebilir. Yeni 105’imiz, 102 fitlik [31 metrelik] modelimize göre yüzde 15 daha fazla yelken alanı taşıyacak. Dört knot’luk gerçek rüzgarda yelkeniyle gidecek! 4.5 knot’ta rüzgar üstü, 4.9 knotta ise rüzgar altı biçimde gideceğiz. Rakiplerimizin çoğu motor çalıştırırken biz, yedi ile sekiz knot’luk rüzgarda, sekiz ile dokuz knot hızda güzelce yelkenimizle ilerleyeceğiz.”

Elbette, yelken alanı, tersanenin pruvasına giden tek alan değil. Tekneler, yelken kullanırken oldukça az enerji tüketir; aslında tekne sahipleri ve misafirlerin demirleme zamanı geldiğinde otel yüklerine fazlaca yüklenilmiş olur. Bir açık deniz kruvazörü bile yılın yaklaşık sekiz ayı yerinde durur. Southern Wind, özel bir güverte dolabına yerleştirilmiş güneş panelleri kullanarak 7 ile 20 kW elektrik üretebilen tentelerin geliştirilmesine yatırım yaptı.

Tekneler, yelken kullanırken oldukça az enerji tüketir; aslında tekne sahipleri ve misafirlerin demirleme zamanı geldiğinde otel yüklerine fazlaca yüklenilmiş olur.

“Tekne sahibi ve misafirler gittiklerinde, teknenin karaya bağlama yerinde ya da rıhtımda olduğunda neredeyse kendi kendine yeterli düzeyde enerji sağlayabileceğini düşünüyoruz” diyor Micheli. “Ayrıca bu, gün boyunca tekneleri daha serin tutar. Bir jeneratör veya kıyı şarj noktasıyla fazla takviye yapmanıza gerek kalmaz.” “Bu yaz, çok büyük pil şarj ünitelerine sahip Kauris IV modelini teslim ettik” diyor Bassani. “Rüzgar yoksa sekiz saat boyunca 10 knot hızda gide- bilirsiniz. Ne yazık ki mevcut güneş pilleri, bu büyüklükte bir yatı şarj etmek için yeterli değildir. 40 fitlik [12 metrelik] sabit bir alanı güneş enerjisiyle şarj edebilirsiniz; ancak bir süperyatı şarj edemezsiniz.”

Verimlilik aynı zamanda; güç yönetimi sistemleri ve özellikle güç gereksiniminin arttığı saatlerde yerel pv sistemlerinin devreye sokulması kapsamında pil gücü kullanılması (sessiz çalışma veya kısa süreli yükler için gücü kesecek şekilde pil ünitelerinin büyütülmesi) ve jeneratör düzeneklerini büyütmek yerine pil gücünün kullanılması anlamına gelir. “Gerçek verilerimize dayanarak, 105’in iki adet 19kW jeneratör setine sahip olacağını söyleyebilirim” diyor Micheli. Biri tekneye güç verebilir ve pilleri şarj edebilir; diğeriyse kısa vadeli talepleri veya yelkenli vinçleri için hidroliği yönetebilir. Küçük jeneratör düzenekleri, yüzde 70 ile 80 yükte çalışacak ve bu da onlar için çok daha iyi. Tescilli yazılım, mürettebatın enerji üretimini ve kullanımını yönetmesine olanak tanır.”

Haberin devamı Boat International Türkiye kasım sayısında.
Keyifli okumalar!
https://open.dergilik.com.tr/magazineDetail/55732